Amaç:

İnternet, günümüzde bilgiye ulaşmanın en kolay ve hızlı yoludur. İnternet ile erişilebilir bilgilerin doğru ve genel toplum sağlık okuryazarlık düzeyine uygun okunabilirlik düzeyinde olması önemlidir. Okunabilirlik, tanımlanan çeşitli matematiksel formüller ile yazılı bir metnin okuyucu tarafından ne kadar kolay ya da zor anlaşılabilir olmasının ifade edilmesidir. Bu araştırmada internet ortamında sunulan deri kanseri için hazırlanmış hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirliklerinin analizi ve bu sitelerde yer alan metinlerin içerik değerlendirmesi yapılması amaçlandı.

Gereçler ve Yöntem:

Google” arama motorunda; ‘‘deri kanseri’’ ve ‘‘deri tümörü’’ anahtar kelimeleri kullanılarak yapılan taramada ulaşılan ilk 10 sayfadaki 200 internet sitesi değerlendirmeye alındı. Metinler; hazırlayan uzmanlık dalına göre; deri ve zührevi hastalıkları ve deri ve zührevi hastalıkları dışı olarak iki gruba ayrıldı. Okunabilirlik düzeyleri, Ateşman ve Bezirci-Yılmaz formülleri kullanılarak hesaplandı. Metinler ayrıca içerik açısından da değerlendirildi.

Bulgular:

Toplam 74 sitenin analizi yapıldı. 52 site deri ve zührevi hastalıkları dışı uzmanlar, 22 sitede ise dermatologlar tarafından oluşturulmuş idi. Ortalama hece sayısı, ortalama kelime sayısı ve ortalama dört ve üstü heceli kelime sayısı analizlerinde iki grup arasında anlamlı bir farklılık saptanmadı. Tüm sitelerin okunabilirlik ortalaması Ateşman’ a göre orta güçlükte iken Bezirci-Yılmaz’ a göre lisans düzeyinde olarak hesaplandı (sırası ile 53,92±7,57, 12,76±2,77). İçerik değerlendirmesinde dermatologlar tarafından hazırlanan sitelerde deri kanseri hakkında araştırılan soruların tamamına yanıt veren metinlerin olduğu site sayısı % 31,8 iken dermatolog dışı branşlar da bu oran % 9,6 idi.

Sonuç:

Mevcut internet sitelerindeki deri kanseri hasta bilgilendirme metinlerinin okunabilirlik düzeyinin orta güçlükte ve içerik yönünden yetersiz olduğu tespit edildi. Bu internet sitelerinin, toplumun genelinin sağlık okuryazarlık düzeyi dikkate alınarak revizyonunun erken kanser teşhisinde katkısı olabileceği kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler: deri kanseri; internet; hasta bilgilendirme; okunabilirlik.